ORIGO SACRAE EREMI ILICETANAE PRO COENOBITIS ORD. S. P. AUGUSTINI IN TUSCIA

[Pag. 13] Ilicetum Vetus Sanctitatis Illicium, Areopagus pietatis, Asylum Religionis, Atheneum disciplinae, Palladium virtutis, a sui principio propter densissimum, et quasi inaccessibile vepretum, in quo latitabat, eremus de fultignano dicebatur, et hoc potitum est nomine usque ad Annum circiter 1220.

   At postea ex Decreto Reipublicae Senarum dissipato Rubeto, et ad modum saltus, aut Sylvae redactum, ut rebelles inde facilius expellerentur, eremus de sylva nuncupatur, quod nomen postea retinuit usque ad An. 1500.

   Deinceps nomenclaturam sibi comparando novam ab Ilicum semper viridantium multitudine inibi, quas sponte, frequenterque altissimas producit ipsamet Natura, et a Lacu, quem Nobilis Vir Bongannis possidebat, uno milliario propinquo Ecclesiae iam diu Deo Redemptori dicatae. coenobium sancti salvatoris de iliceto ad Lacum dicitur, quo nomine etiam nunc gaudet.

   Ad tertium distat lapidem Eremus haec nostra Ilicetana a Senarum Virginis Matris Urbe in Tuscia, eiusdem Urbis, et Archiepiscopatus in Agro posita sedens, in Colle satis ameno, ab arte potius quam a natura sic effecto, introitum inter occidentalem et Aquilonarem partem retinens, pulchriorem eius aspectum aperit latus Septentrionale et Orientale, cuius Origo, ut ex vetustissimis eiusdem Civitatis monimentis, codicibusque, cum manuscriptis, tum impressis a pluriuso Authoribus antiquis, et recentioribus talis est.

   Conciones habente Ansano Frangipanio, Anicio, aut Pierleonio ab Austria Romano de Iesù Christi fide Senis, iam penitus ibidem collapsa, signis et virtutibus sermonem confirmante, Lisias Proconsul pro Populo, et Republica Romana, principijs dire obstando, impieque contradicendo, divinum Praeconem Ansanum adhuc Iuvenem carceri tradit, in Turrimque Castri Veteris, vulgo Rocchetta dictam iam, a Publio alio Proconsule Romano erectam includit, dira morte puniendum.

   Qui alter Cygnus imminente iam morte melius, dulciusque canens, Discipulos et sequaces e Fenestrella, Turris advocans, excitat ad bene vivendum, et ad tolerantiam earumdem passionum, quas Christus pro nobis pertulit.

   Magis magisque ex hac fervescens causa Lisias, irritatus cito currit, volat saevissimus, ditus, truculentus ad vindictam, edictum Capitale statuens etiam contra asseclas, Auditoresque Ansani; Unde perterriti Discipuli eius aufugiunt, et in aliquibus Cavernis, ubi modo erecta manet illa Insignis, ac percelebris Sodalitas Laycorum S. Mariae sub Xenodochio itidem S. Mariae de scala, parum a Turre distantibus se se recipiunt, clam inde, et tempore noctis ad Turrim adventantes, audituri Praeceptorem confirmandique ab eo in fide.

   Detegunt hoc callidissimi oculatique Pronconsulis ministri, persequuntur eos immaniter satellites, at illi dicto parentes. Cum vos persecuti fuerint in una Civitate, fugite in aliam, S. Matt. 10, capientes fugam ex illa parte, in cuius principio Templum Numini Dianae dicatum colebatur, ubi modo iure merito colitur Deipara Virgo, propinquiorem densissimam sylvam, trans misso Tressae flumine, petunt, ubi inter scissuras montium, latibula, speluncasque terrae, ab eamet matre Natura divisim formatas, [Pag. 14] vepribus, (ut dictum est) quasi inaccessis maximo labore superatis, eas penetrantes inter serpentes a sevitia humana ac perversitate redduntur securi.

   Quibus in locis secundum eumdem spiritum illius, qui quando, et quomodocumque vult spirat, vixerunt usque ad Adventum Magni Patris Augustini, qui Mediolani accepta Baptismi gratia per manus sanctissimi illius Civitatis Antistitis Ambrosij, Aphricam cum socijs, piaque Matre Monica petens, per Tusciam transiens, eiusdem Tusciae Deserta, ubi Eremitas commorantes audiebat, lustravit praecipue ad Nostros in Deserto Fultignani protinus accessit, allectus Incolarum fama, quae iam sibi vires acquisierat eundo, ibique aliquamdiu permansit.

   Augustinus illos confirmat, dat illis Regulam et vivendi Normam coenobiticam, quam iam Mediolani, instante Simpliciano admirabilis sanctitatis Viro confecerat, constructo ibi parvo domicilio eodem loco, ubi supradictum est, ibidem, ut saltim diebus festivis et solemnioribus in unum potuissent convenire, relictisque cum eis aliquibus ex suis, cum caeteris, et pia matre, inceptum prosequitur Aphricae iter, lustratis Eremis S. Luciae in Valle Rosiae, sanctae Mariae de Monte Specchio, et sancti Antonij Vallis Asperae ad Balnea Petrioli.

   At dire devastantibus illam Aphricae partem Vuandalis, sub Trasamundo Rege Arriano An. 504. Illius Sacrae Augustini Soboles sparsim fugiendo Infidelium Inimicorum immanitatem, militum crudelitatem, pars una Insulam Sardiniae cum sanctissimis Institutoris Pignoribus petijt, altera vero Tusciam ad Confratres Eremitas institutos, (ut supra diximus) profecta est; Alij, ex illis in Deserto nostro Fultignani alij in valle Rosiae, alij denique in Eremo Vallis Asperae et in montibus Pisarum prope Rupem Cavam se se recipiunt.

   Haec, quae dicta fuere, satis aperte correspondent authoritati multorum, inter quos praecipue Papae Martini V. fel. record. Serm. de Translatione corporis S. Matris Monicae, Aegidij Card. Viterbiensis in Panegirico pro Coenobio Ilicetano circa principium, et Iugurtae Tommasij Senensis p.p. Historiarum lib. I, pag. 5 et alij.

   Insuper pro hac veritate consolidanda, multa habemus testimonia, precipue in aliquibus perantiquissimis Civitatis Senarum Chronicis, teste Beato Paraclito de Binis a Sancto Angelo in Colle Ilicetano Historiographo habetur, An. 480, multos ex Nobilibus Senarum Civitatis Viros tactos digito Dei (ita ait) ad Desertum hoc nostrum prosilvisse, Regi aeterno tutius inservituros.

   In alijs vero Chronicis, affirmante Hieronymo Bonsignorio in suo Memoriali de Rebus Ilicetanis, legitur, An. 600 in hac Eremo latitasse Viros sanctissimos.

   Et in alijs Chronicis itidem vetustissimis compilatis ad modum Diarij per Ioannem de Bisdominis Senensem. M. S. a nobis summa vigilantia custoditis in Nostra Bibliotheca Martiniana sub signo + Grad. 7, num. 11 aperte apparet. Anno 689. Iam plurimos Eremitas mansisse apud hoc domicilium.

   Quibus in locis, cum non de fundatione Sacrae Eremi, sed de possessione et habitatione agatur, satis aperte ex illis colligitur, ante haec tempora enunciata fondata fuisse praedictam sacram Eremum.

   Ita ut hoc annorum circulo computato deducatur, eam originem habuisse An. 300 sive secundum Panvinum, et Baronium 305 quo tempore ex dictorum sententia, floruit praedictus Christi Martyr Ansanus Senensium Baptista, qui proprio cruore Patriam senesem faecundavit ad sanctitatem.

   A cuius glorioso transitu, cum usque ad Adventum Magni Doctoris et Legislatoris Augustini, sint secundum primam sententiam elapsi Ann. 88 sequitur ex conseguenti. Hanc nostram Eremum cepisse vivere sub Regula sanctissimi Patriarchae Augustini Anno 388 plurimum Ilicetana propago proficiens in spiritu et virtute Eliae, Caelo nobilissimam, copiosissimamque sobolem pariens, inclytam Prolem parturiens, ut merito sibi comparaverit nomen Seminarij Beatorum, Officinae Sanctorum et [Pag. 15] Illustrissimorum Virorum, et Principum Altricis saecundae, electorum Dei.

   Et si multorum nomina igne comburente, aqua detergente, tempore edente, simplicitate maiorum cooperante, ignorentur, cum remanserint tantum indelebiliter in libro Vitae; Aliquorum tamen, extat memoria, quorum facta nostrae sylvae opacitatem illustrem reddidere, etiam ante unionem generalem Ordinis, imo a sui principio, et hi fuere B. Blasius di Opima, qui post discessum Divi Parentis Augustini ab Iliceto, et a Coenobio S. Antonij de Petriolo paucis mensibus transactis, Animam reddidit Creatori apud idem Coenobium Petrioli Ilicetano Unitum, cum in utroque D. Parens eamdem Regulam reliquerit An. 388, ut supradictum est B. Iacobus Piccolomineus Ann. 1074, B. Antonius Alexandrinus An. 1160, B. Latinus Ann. 1210, B. Nicolatius Bandinellus An. 1218. Omnes Senenses qui Iliceti quiescunt, praeterquam Blasius.

   Ilicetum profecto Vetus, profecto Sanctitatis Illicium, etenim ad eum accessisse fertur, eiusdem Sanctitate illecti post D. P. Augustinum cum socijs et Sancta Matre Monica, Mellifluus Doctor Ambrosius Mediolanesis Episcopus, Augustini Baptista An. 392. S. Hieronymus Ecclesiae Doctor Eximius An. fere 410. S. Guilielmus Aquitaniae Dux. An. 1156. S. Galganus de Guidottis An. 1180 et S. Franciscus ille seraphicus Patriarca de Assisio An. 1208.

   Hic libenter doctissimi P. F. Thomae de Herrera Augustiniani, utar verbis Alph. p. p. pag. 393 ubi ait Felix Eremus (loquitur de hac nostra) quae ex propriis partibus domos alienas ditavit, et nova Religiosorum sobole Catholicam fecundavit Ecclesiam.

   Temporaliter etiam profecit sacra Eremus constructo virtute Eleemosynarum fidelium non parvo domicilio praesertim a magna faemina, non minus religiosa, quam potens, quae vulgo Comitissa di Monte Maggio appellatur, eo tempore quo eiusdem impensis magnificentissime inter caetera loca pia ab ea erecta, extruebatur Coenobium, sive Abatia ad Insulam inter Civitatem Senensem, et Collensem sita, An. circuite 1080. Quam Abatiam Sanctissimo Salvatori, et Sancto Ciriaco dicavit. Haec eadem Comitissa Mithildes voluit sufficientibus opibus ad substentandam, alendamque Eremiticam paupertatem Eremum nostram etiam ditare, de qua donatione Collegio Ilicetano facta apparet instrumentum in lib. Contractuum dicti Coenobij pag. 235 et etiam in lib. Veteri Reformat. Civitatis pag. 331.

   His Eleemosynis, et Opibus adeo profecit Sacra Eremus nostra etiam materialiter An. 1084 recipere, ac continere exercitum sex millium peditum a Republica Senarum missum contra Florentinos prima vice preliaturum, quia Senenses adheserunt Henrico Tertio Imperatori, testibus Malavolta lib. 3 Hist. Sen. p. p. pag. 28 et Tom. lib. 3, pag. 124.

   Interim Ilicetanum Monasterium, sub diverso incertoque regimine, interque multa, veriaque discrimina rerum permansit profitendo tamen semper Regulam iam acceptam a D. P. Augustino a priscis temporibus usque ad unionem Generalem per Alexandrum Quartum summum Pontificem aeternae Record. completam Ann. 1256.

   Post quam Unionem et paulo ante illam certa est memoria Multorum Reverendorurum Patrum, qui Coenobium nostrum, Deo dante, prudenter ac sanctissime rexerunt, hinc addidit praedictus Herrera p. 2, pag. 173. Fortunata Aedes Ilicetana non minus viris Sanctis, quam opacis Ilicibus faecunda, quae a tot Sanctissimi Pastoribus felici sucessione meruit gubernari: Quorum series est, ut infra.